KENE PROBLEMÝ

[Yevgeni]

[Medved]

Yani kýsaca yaþamaya devam etmek lazým.Keneler hep vardýlar ve var olacaklar.Korkmamak,korkmamak için se bilinçlenmek ve önlem almak þart.
Kene yapýþacak diye Doðadan ayrý kalmayý düþünmek dahi istemiyorum.

[reis28]

 bana bir þey olmaz dememek lazým tedbirli olmak iyidir yeþilden dogadan kene var diye vaz gecmeyiz zaten tetbirini al yola devam

[entomolog]

Keneler normalde vardý ve tabiatta ortam þartlarýna dayanabildikleri müddetçe de var olacaklardýr.

Korunma olarak önereceðim konu þu. Genellikle yer ile temas eden bölgeler (Yürüyorsanýz ayak, vs.) üzerinden keneler yürüyerek konaða çýkarlar. Ve bunlar halk tabiri ile avcý keneler olarakta anýlýrlar. Bu hayvanlar koku aracýlýðý ile avlarýný seçerler. Ve biz arazide çalýþýrken þu noktalara dikkat ederiz.

1. Çoraplar ya pantolon üzerine çekilir. Ya da tozluk adýný verdiðimiz malzemeler kullanýlýr. Ya da size önerim eski bir çorabý alýp ayak parmaklarýný tutan uç kýsýmý kesip bunu pantalonunuz ile botunuzun üzerine geçirirseniz. Hem çorabý yukarý çektiðinizde ayakkabý içerisine farklý cisimlerin girmesine engel olursunuz hem de çorabý pantolon üzerine çektiðinizde oluþan terlemenin önüne geçersiniz. Ama bu madde de dikkat edeceðiniz bot ya da boðazý yüksek ayakkabý kullanmanýzý öneririm.

2. Kesinlikle bu tip alanlarda gezerken bilhassa otlaklarda ya da sürü yolu üzerinden geçecekseniz. Pantolonunuz üzerine giydiðiniz t-shirt ya da gömleðin kesinlikle pantolon içerisine yerleþtirilmesi gerekmektedir. Ve bu kýyafetlerin açýk renk olmasýný öneririm.

3. Bu hayvanlar için piyasada kovucu bir çok kimyasal madde var. Ama benim önerim hem en ucuz hem en etkili olaný. Çam terebenti kullanmanýz. Yukarýda bahsettiðim eski çorapla tozluk yapma mantýðýný uygularsanýz. Çam terebentini bu tozluðun ayakkabý tarafýna tüm yezeyi kaplayacak þekilde sürmenizi öneririm. Zaten yað gibi bir maddedir. Ve kýsa kollu giyiyorsanýz eðer alerjiniz yoksa (teninizin bir kýsmýna önce sürün yanma kýzarma oluþmuyorsa.) boynunuza ve kollarýnýzýn t-shirt altýna gelen kýsmýnýn çevresine bir pamuk ya da bir peçete ile sürerseniz. Bunun iþe yarayacaðýný görürsünüz.

4. Kenelerin ayak yapýsýnýn inceliði sebebi ile kesinlikle üzerinizde yürüdüðünü hissetmezsiniz.

5. Hedef bölgeleri derinin ince olduðu yerlerdir. Bu bölgeler en çok kasýk ve koltuk altý bölgeleridir. Nadiren parmak arasý ve dirsek içi gibi yerlerede yapýþabilirler.

6. Yapýþtýðýnda baþ bölgesi vücut içerisine girer ve ayaklarý ile abdomen dediðimiz karýn kýsmý dýþarýda kalýr.

6. Eðer yapýþtýysa en saðlýklýsý hayvanýn yapýþtýðý yerin dip kýsmýndan ince bir pens ile hayvaný sýktýrmadan ve incitmeden yavaþ bir þekilde dýþarýya çekmektir. Acele ederseniz baþ kýsmýný kopartýrsýnýz. Bu kýsým ileride sýkýntý çýkartabilir. Sýktýrýrsanýz yada hayvanýn nefes almasýný engellerseniz vücut içerisine emdiði þeyleri ve kendi vücut sývýsýný kusmasýna neden olursunuz ki bu da farklý rahatsýzlýklarýn ortaya çýkmasýna neden olacaktýr.

7. Çýkardýktan sonra bölgeyi alkolle veya bu türev bir madde ile yoksa su ve sabunla temizleyin.

8. Keneyi canlý olarak tutup en yakýn saðlýk kuruluþuna derhal gidin.

Yukarýda bahsetmiþ olduðum konularýn çoðu farklý kaynaklardan edindiðim ve kendi deneyimlerimden derleyerek yazýlmýþtýr. Ama branþýmdan dolayý ve geçen sene kýrým konguyu yaydýðý bilinen 3 türden biri tarafýndan ýsýrýlmam sebebi ile detaylý taramalarýmdan dolayý bu konuda oldukça birikimliyim. Ben hala bahsettiðim her þeyi uygulamaktayým. Ve yine bu senede dahil olmak üzere farklý bölgelerde toplam 5 keneyi pantolonum üzerinde buldum...

Verdiðim bilgiler umarým faydalý olur.

[Yevgeni]

Kene Çýkartýlmasý
Dr. Ateþ Kara
Hacettepe Üniversitesi Týp Fakültesi
Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Anabilim Dalý
Enfeksiyon Hastalýklarý Ünitesi


Keneler, ülkemizde özellikle son yýllarda dikkate gelmeye baþlamýþlar, insanlar ve hayvanlar için yarattýklarý riskler nedeni ile de her geçen gün, daha da artan problem þeklinde karþýmýza çýkmaktadýrlar. Keneler tarafýndan bulaþtýrýlan, Kýrým Kongo kanamalý hastalýðýnýn neden olduðu ölümlerin gerek görsel gerekse basýlý medyada geniþ olarak yer almasý kenelere ve kene ile bulaþan hastalýklara karþý ilginin artmasýna ve kene ýsýrýklarýna karþý da duyarlýlýðýn geliþmesi ile birlikte bilinç ve davranýþ geliþimine neden olmuþtur. Ülkemizde 2006 yýlý içerisinde 438 Kýrým Kongo kanamalý ateþi vakasý bildirimi yapýlmýþ ve 27 ölüm olmuþtur, 2007 yýlýnýn Haziran ortasýna kadar bu sayýlar 133 ve 7 ölüm olarak rapor edilmiþtir. Bu verilere göre 2007 yýlýnýn Haziran ayýna kadar olan dönem içerisinde 2006'nýn ayný dönemine göre %13'lük bir artýþ söz konusudur.  Bu çerçevede T.C. Saðlýk Bakanlýðý tarafýndan da 2003, 2004, 2005 ve 2007 yýllarýnda genelgeler çýkartýlarak saðlýk personelinin bilgilendirilmesi yoluna gidilmiþ ve uygulama esaslarý ortaya konulmuþtur (1). Bu yazý ile de, çok sýk karþýlaþýlan kene ýsýrmasýna yönelik önlemler ve kene çýkartýlmasý tartýþýlmasý planlanmýþtýr.

Keneler yaþamlarýný devam ettirmek ve çoðalabilmek için mutlak olarak kan emmek zorunda olan, küçük oval þekilli, 6-8 bacaklý, uçamayan ancak oldukça iyi sýçrayabilen canlýlardýr (Resim 1). Yaþam süreçleri için kan kaynaðý olabilecek bir canlýya ihtiyaç duyan keneler, memeliler, kuþlar, sürüngenler ve hatta amfibianlar dahil pek çok canlýyý konak, yani kan, besin kaynaðý olarak kullanabilirler. Bununla birlikte birçok kene formu, sadece bir canlý türünü konak olarak seçerken bazý kene cinsleri hem insanlarý, hem evcil hayvanlarý hem de küçük ve büyük baþ hayvanlardan kan emebilir. Tek bir canlý türünü konak olarak kullanan keneler, genellikle insan saðlýðý veya veteriner hekimlik açýsýndan sorun yaratmazken, insanlarý da konak olarak kullanan ve genellikle farklý türlerden kan emebilen keneler hastalýklarýn bulaþmasý ve yayýlmasý açýsýndan önem taþýrlar. Kene ýsýrýðý ile, ýsýrýlma bölgesinde irritasyon, paralizi ve derginin bu sayýsýnda tartýþýlan, viral, bakteriyel ve riketsial bir çok hastalýðýn geçiþine neden olabileceði gibi konak hayvanlarda da, kansýzlýk, kilo kaybý ve hatta aþýrý kan kaybýna baðlý ölüm dahi görülebilir.

Kene ýsýrýklarý sýklýkla aðrýsýz olduðu için, genellikle ýsýrýlan kiþiler keneyi ancak ýsýrýlmadan sonra, hatta kene kan emerek þiþtikten sonra fark ederler (Resim 2). Kenenin fark edildikten sonra en kýsa sürede konaktan uzaklaþtýrýlmasý önemlidir. Keneler tarafýndan bulaþtýrýlan Lyme hastalýðýyla ilgili olarak yapýlmýþ olan insan ve hayvan çalýþmalarýnda kenenin kaldýðý sürenin uzamasý ile hastalýk geçiþ riskinin arttýðý gösterilmiþtir. Özellikle bu süre 24 saat ve üzerinde ise risk istatistiksel olarak anlamlý olacak þekilde artmaktadýr, hatta süre 48 saatten fazla ise risk artýþý daha da belirgin olmaktadýr. Ülkemizde kenenden bulaþan hastalýklar arasýnda ön plana çýkan Kýrým Kongo kanamalý ateþi ile ilgili böyle bir bilgi olmamakla birlikte benzer özelliklerin geçerli olduðunu düþünmenin hatalý olmayacaðý belirtilebilir. Kýrým Kongo kanamalý ateþi geçiþine neden olan Hyalomma marginatum Akdeniz hyalommasý olarak da bilinir (Resim 3). Hyalomma soyuna ait keneler, küçük omurgalýlardan kan emerken virüsleri alýr, geliþme evrelerinde muhafaza ederler ve insan veya hayvanlardan kan emerken virüsleri de bulaþtýrýrlar, bu nedenle, sürenin uzun olmasý hastalýðýn bulaþma riskinde artýþla paralellik gösterebilir. Bir diðer ifade þekli ile kenelerin neden olduðu hastalýklardan korunmak için kenenin görülür görülmez çýkartýlmasýnýn gerekli olduðu söylenebilir. Saðlýk Bakanlýðý tarafýndan hazýrlanmýþ olan genelgede de; "Vücuda yapýþan kenelerin bir cýmbýz yardýmýyla vücuttan uzaklaþtýrýlmasý kolay bir iþlem olduðundan, vatandaþlarýn keneleri çýkarmak üzere saðlýk kuruluþlarýna baþvurmalarýna gerek bulunmadýðý; ancak, saðlýk kurulusuna müracaat edenlere de icap eden yardýmýn yapýlmasý gerektiði" ifadesi yer almaktadýr, bu önerinin de ýþýðý altýnda kenenin vücuttan en kýsa sürede, fark edilir edilmez; hatta kýrsal alanda veya evde uygun þekilde çýkartýlmasý önerilmelidir.

Kenenin mümkün olan en kýsa sürede çýkartýlmasý kadar, bütün olarak çýkartýlmasý da önemlidir. Özelikle kenenin baþ ve aðýz kýsmýnýn tam olarak çýkartýlmasýna özen gösterilmelidir. Kene ýsýrmasý ile birlikte, kan emebilmek için baþ kýsmýný derinin içerisine doðru sokar (Resim 4). Bu nedenle bakýldýðýnda genellikle sadece gövde, karýn ve ayak kýsýmlarý görülür. Baþ veya aðýz kýsmýndan salgýlanan ve daha sýký tutunmayý saðlayan sekresyonlar da enfeksiyonlarýn bulaþmasýnda rol oynayabileceði için kenenin parçalamadan çýkartýlmasý gereklidir. Eðer kene çýkartýlýrken, baþ kýsmý ayrýlacak ve cilt içinde kalacak olursa enfeksiyon riski devam eder ve granulom oluþumuna da neden olabilir. Kene çýkartýlmasý sýrasýnda baþ kýsmýnýn çevrilir veya burkularak çýkartýlacak olursa bu kenenin enfeksiyon ajanlarýný taþýyan sekresyonlarýnýn salgýlanmasýna, tükürülmesine ve atýlmasýna neden olacaðý için enfeksiyon riskini artýrýr.

Kenenin ýsýrdýðý yerden çýkartýlmasý sýrasýnda asla çýplak elle temas edilmemelidir, çýkartýlýrken hem sekresyonlarý ile temas riski, hem de tekrar çýkartmaya çalýþan kiþiyi ýsýrabileceði için önlem alýnmalý, eldiven giyilmelidir. Ayrýca mümkünse kene olasý incelemeler için cam bir tüp veya küçük kavanoz içerisinde saklanmalýdýr.

Kenenin çýkartýlmasý ile ilgili olarak pek çok yöntem tarif edilmiþ olmakla birlikte bilimsel olarak kanýtlanmýþ; enfeksiyon riskini azaltan veya diðerlerine göre üstün olan bir yöntem bugün için net olarak ortaya konulabilmiþ deðildir. Ancak çýkartýlýrken nelerin yapýlmamasý gerektiði literatürde kesin olarak belirtilmektedir (Tablo 1) (Resim 5). Bunlar arasýnda özellikle kibrit veya çakmakla sýcak uygulanmasý, üzerine alkol, mazot, benzeri ürünler dökülmesi veya sürülmesi veya dikiþ ipliðinin kenenin boyun veya karýn kýsmýnda geçirilerek çýkartýlmasý asla yapýlmamalýdýr. Bu iþlemler kenenin tükürük salgýsýnda artmaya ve hatta kusmasýna neden olacaðý için teorik olarak enfeksiyon riskinin artýþýna neden olur.

Bugün için, kene çýkartýlmasý için en çok önerilen yöntem, kenenin mekanik olarak çýkartýlmasýdýr. Hastane veya saðlýk kurumu þartlarýnda kör uçlu (ucu keskin olmayan), açýlý forceps (Resim 6) ile baþ kýsmýndan tutularak çýkartýlmasý en geçerli yaklaþýmdýr. Kanýta dayalý týp uygulamalarý yönüyle deðerlendirildiðinde bu yaklaþýmýn kanýt düzeyi B (randomize olmayan çalýþma) olarak kabul edilebilir. Bu kanýt düzeyi de Otteo ve arkadaþlarý tarafýndan yapýlmýþ olan ve 1996 yýlýnda Ýspanyolca olarak yayýnlanan çalýþma ile desteklenmektedir. Kýsaca kene mümkün olduðu kadar baþ kýsmýndan tutularak direkt olarak çok sýkmadan yukarý doðru çekilerek çýkartýlmalýdýr (Resim 7). Resim 8'de bir kenenin çýkartýlýþý fotoðraflarla basamak basamak görülmektedir.

Kene çýkartýldýktan sonra antiseptik solüsyon ýsýrýlma yerine uygulanmalýdýr ve ýsýrýlan kiþiye Kýrým Kongo kanamalý ateþi ve kene ile bulaþan diðer hastalýklar (özellikle Lyme hastalýðý) hakkýnda bilgi verilmeli semptomlarý anlatýlmalýdýr. Kýrým Kongo kanamalý ateþine yönelik olarak profilaktik antiviral tedavi yaklaþýmý bugün için bulunmamaktadýr. Lyme hastalýðýna yönelik olarak da kene ýsýrýðý sonrasýnda rutin profilaktik antibiyotik önerisine yönelik olarak kesin bir fikir birliði yoktur. Lyme hastalýðýnýn göreceli olarak daha sýk olarak görüldüðü Amerika Birleþik Devletleri'nde Hastalýk Kontrol ve Önleme Merkezi (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) ve Amerika Enfeksiyon Hastalýklarý Derneði (Infectious Disease Society of America) rutin antimikrobiyal ajan önermemektedir. Bununla birlikte hastalýk açýsýndan yüksek risk taþýyan gebeler ve endemik bölgelerde yaþayanlara antibiyotik baþlanabilir. 

Kesin bir korunmanýn olmadýðý bu hastalýklarýn geçiþinde kene ýsýrýklarýnýn önlenmesi temel korunma yaklaþýmý gibi görünmektedir bu amaçla mümkün olduðu kadar kenelerin bulunduðu alanlardan (hayvan barýnaklarý, piknik amaçlý gidilen su kenarý, otlak þeklindeki yerler, çalý çýrpý ve gür ot bulunan yerler, av alanlarý, orman vb.) kaçýnýlmasý gerekmektedir. Eðer bu tür ortamlarda bulunuluyorsa çýplak ayakla veya kýsa giysiler giyilmemelidir (lastik çizme giyilmeli veya pantolonlarýn paçalarý çorap içine alýnmalý), boyuna mendil veya eþarp sarýlmalýdýr, vücut belirli aralýklarla kene yönünden aranmalý; vücuda yapýþmamýþ olanlar dikkatlice toplanýlmalý, yapýþan keneler ise ezilmeden ve kenenin aðýz kýsmý koparýlmadan (bir pensle saða sola oynatarak, çivi çýkarýr gibi) alýnmalýdýr. Kýsaca uygulanabilir kiþisel korunma önlemlerinin;
1. Ýnsanlar kenelerden uzak tutulabilir ise bulaþ önlenebilir. Bu nedenle de mümkün olduðu kadar kenelerin bulunduðu alanlardan kaçýnmak gerekir.

2. Kenelerin yoðun olabileceði çalý, çýrpý ve gür ot bulunan alanlardan uzak durulmalý, bu gibi alanlara çýplak ayak yada kýsa giysiler ile gidilmemelidir.

3. Bu alanlara av yada görev gereði gidenlerin lastik çizme giymeleri, pantolonlarýnýn paçalarýný çorap içine almalarý,

4. Görevi nedeni ile risk grubunda yer alan kiþilerin hayvan ve hasta insanlarýn kan ve vücut sývýlarýndan korunmak için mutlaka eldiven, önlük, gözlük, maske v.b. giymeleri gerekmektedir.

5. Gerek insanlarý gerekse hayvanlarý kenelerden korumak için haþere kovucu ilaçlar (repellent) olarak bilinen böcek kaçýranlar dikkatli bir þekilde kullanýlabilir. (Bunlar sývý, losyon, krem, katý yað veya aerosol þeklinde hazýrlanan maddeler olup, cilde sürülerek veya elbiselere emdirilerek uygulanabilmektedir).
6. Haþere kovucular hayvanlarýn baþ veya bacaklarýna da uygulanabilir; ayrýca bu maddelerin emdirildiði plâstik þeritler, hayvanlarýn kulaklarýna veya boynuzlarýna takýlabilir.
7. Kenelerin bulunduðu alanlara gidildiði zaman vücut belli aralýklarla kene için taranmalýdýr.

Sonuç olarak vücutta kene fark edilir edilmez mümkün olan en kýsa sürede baþ tarafýndan forceps veya cýmbýz ile tutularak çok sýkmadan, üzerine herhangi bir þey dökmeden, sýcak veya soðuk uygulamadan saða sola çevirmeden yukarý doðru tutup çekerek çýkartýlmalý, kene ýsýrýðý olan bölgeye antiseptik solüsyon sürülmeli ve mümkünse kene bir cam tüp veya kavanoz içerisinde saklanmalýdýr. Bu iþlemleri yapacak kiþinin mutlak eldiven giymesi çýplak elle yaklaþýmda bulunmamasý da þarttýr.   
Kaynaklar
1.   www.saglik.gov.tr (30/12/2003 tarihli ve B100TSH0110002/20 409 sayýlý genelge, 31/03/2004 tarihli ve B100TSH0110002/5367 (2004/46) sayýlý genelge, 11/03/2005 tarihli ve B100TSH0110002/3580 (2005/40) sayýlý genelge, 14/07/2006 tarihli ve B100TSH0110002-104-02-01 sayýlý genelgeler)
2.   Oteo JA, Martinez de Artola V, Gomez-Cadinanos R, Casas JM, Blanco JR, Rosel L. Evaluation of methods of tick removal in human ixodidiasis [Ýspanyolca]. Rev Clin Esp 1996;196:584-587.
3.   Gammons M, Salam G. Tick removal Am Fam Phys 2002; 66: 643-644
4.   Lyme disease. Tick removal. CDC Division of vector borne infectious diseases website. Son güncellenme 20 Temmuz 2005. (http://www.cdc.gov/ncidod/dvbid/lyme/ld_tickremoval.htm)
5.   Briault A. Manual removal of ticks. Vet Rec. 2006;159: 641.
6.   Colyar M. Tick removal techniques. Adv Nurse Pract. 2006; 14: 26-27.
7.   Pitches DW. Removal of ticks: a review of the literature. Euro Surveill. 2006 Aug 17;11(:E060817.4.

[Yevgeni]

Mesajý tekrar düzenlediðim için açýklama yapmam gerekiyor.

Þöyle; konunun silinen ilk mesajýndaki sabun-pamuk yöntemini doktor arkadaþlara sordum. Kesinlikle olmaz diyemedikleri halde kenenin rahatsýz edilmesi durumunda (üzerine kimyasal madde sürülmesi rahatsýzlýk yaratýyor) midesindekileri kusmasý akabinde deri altýna enfeksiyona sebep olacak ifrazatýn bulaþmasý riskinin daim olduðunu söylediler.

Velhasýl sabun-pamuk yöntemi her ne kadar internette yaygýn olarak tavsiye ediliyor olsa da doðru deðil, en azýndan saðlýklý deðil.

Bu minvalde Yusuf Abi'nin sabun-pamuk yönteminden bahseden ilk mesajý silindi. entomolog'un mesajýnda da küçük bir düzenleme yaptým (ilk mesaja yanýt olan bölümleri çýkardým)..

[Medved]

Yusuf aminin sunduðu yöntem doðru/yanlýþ tartýþýlabilir.Lakin konuyu gündeme getirmesi dolayýsýyla teþekkürü hak eder sanýrým.
Teþekkürler Yusuf abi.

[emre_ozk]

kanatlý hayvalar yok edilmeseydi bu kene problemi belkide hiç olmayaktý. çünkü kanatlý hayvanlar keneleri yiyorlar.

[murat067]

valla ölüm gelip insaný bi þekilde bulacak bu keneden olacak kazadan olacak vadesi yetmiþ diyecekler ecel olacak yani tedbir tabi alýnmalý ama bence dünyada yaþamanýn anlamýnýda unutmamalý aldýðýmýz nefesin anlýk olduðu ve bidaha ayný nefesi tekrar alamayacaðýmýzýn nekadar gerçek olduðu....

[reis28]

valla ölüm gelip insaný bi þekilde bulacak bu keneden olacak kazadan olacak vadesi yetmiþ diyecekler ecel olacak yani tedbir tabi alýnmalý ama bence dünyada yaþamanýn anlamýnýda unutmamalý aldýðýmýz nefesin anlýk olduðu ve bidaha ayný nefesi tekrar alamayacaðýmýzýn nekadar gerçek olduðu....

TEDBÝR KULDAN TAKTÝR RABBÝMDEN

[taiga]

bence dünyada yaþamanýn anlamýnýda unutmamalý

O yüzden nivamýz var, o yüzden doðada kamp yapýyoruz hocam, yaþadýðýmýz anýn tadýný çýkarmak için...

***

Not: Forumda din, ahiret, inanç, cimbom, fener, akp, chp vb. gibi "hassas" konulara girmemeye özen gösteriyoruz. Anlayýþýnýz için teþekkürler...

***

[NÝVA69]

Köy tavukçuluðu bitme/bitirilme durumuna gelmeseydi "kene" problemi ortaya çýkmayabilirdi diye düþünüyorum... Ekolojik-akýl almaz, inanýlmaz dengeler...vd.

Bu arada Reis28'e katýlýyor ve "tedbirsiz tevekkül olmaz!" diyorum...

Hepimize kazasýz-belasýz (özellikle de görünmez kazasýz) günler diliyorum...

[entomolog]

Deðerli forum üyeleri.

Özellikle meþelik alanlarda gezinirken yukarýda bahsettiðim noktalara uyarsanýz sanýrým bu canlýlar ile karþýlaþma ihtimalimiz azalýr. Bununla birlikte terkedilmiþ eski binalar içerisindede oldukça fazla sayýda kene bulunabilir.

Birde bu hayvanlar yürüyerek hareket ederler çekirge gibi sýçramazlar. Genellikle çalýlarýn ve otlarýn uç tarafýnda beklerle koyun vs hayvanýn üzerine çýkmak amacýndadýrlar ayrýca yukarýda da bahsettiðim avcý keneler ise avýný ararlar ve vücuttan çýkan karbondioksit ve farklý kimyasal kokularý takip ederek konaðýný bulabilirler.

[NÝVA69]

Bu arada konuyu gündeme getiren ve açýklýk getiren herkeze tþk...

[entomolog]

Sayýn niva69

Nazik mesajýnýz için asýl ben teþekkür ederim.

Zaten hepimizin bildiði gib amacýmýz öncelikle forum üyelerinin doðru ve pratik þekilde bilinçlenmesi. Daha sonrada internet kullanýcýlarýnýn bu konuda bilinçlenmesidir.