ülkemizdeki yakýt fiyatlarý dolayýsý ile, nivanýnda yakýt konusunda biraz iþtahlý olunca çoðu arkadaþ araçlarýnda lpg kullanmayý tercih etmekte, ve bir çokta sorun ve soru iþaretleri ile yaþamakta, kýsaca bunlarý giderme adýna bazý konularda bilgi paylaþýmýnda bulunup konuyu masaya yatýracaðým ;)
herþeyden önce lpgde yaþanan motor gücü düþüklüðü, yakýt (lpg) tüketimin benzine oranla % 20 kadar fazla olmasý sebeplerini açýklamak adýna vuruntu oktan ve sýkýþtýrma oranýna nedir kýsaca bahsedelim
oktanýn ne oldugundan bahsetmeden önce vuruntu nedir onu irdelemek daha doðru olacaktýr ;
vuruntu; 4 zamanlý motorda tasarýmý gereði, patlamanýn pistonun ortasýnda gerçekleþmesi gerekir,
silindire zerk ettiðimiz hava yakýt karýþýmýný piston sýkýþtýrýp üst ölü noktaya giderken, hava yakýt karýþýmýmýz sýkýþtýðýndan ötürü ýsýnýp bir noktadan sonra kendiliðinden parlayýp yanmaya baþlar, bu kendiliðinden oluþan yanma pistonun kenarlarýnda gerçekleþir,
ateþleme zamanýnda bujiden verdiðimiz kývýlcýmla esas ateþlemeyi gerçekleþtiririz, pistonun sadece ortasýnda patlama/yanma olmasý gerekirken , kenarlarýnda ve ortasýnda patlama oldugundan piston üstünde titreþim oluþur, buna vuruntu denir.
vuruntu motor kompenentleri cabukça yýpratýp hýrpalayan etkiye sahiptir, ayrýca motor performansýnýda düþürür, bu yüzden istenen bir olay deðildir.
oktan; yakýtýn vuruntu kalitesinin deðerlendirilmesi için kullanýlan bir ölçü birimidir.
Vuruntunun olmamasý için yakýtýn daha zor tutuþmasý saðlanmalýdýr. yakýtýn oktan sayýsý ne kadar fazla ise yakýt o oranda zor tutuþur. Bu sebeptendirki yüksek oktanlý yakýt vuruntuya karþý daha dirençlidir.
Ayný zamanda yakýtýn zor tutuþmasý (yani oktan sayýsýnýn gereðinden fazla olmasý) da istenmeyen bir durumdur. Çünkü bujinin ateþlendiði anda yakýtýn tutuþmasý istenir. Oktan sayýsý ne kadar fazla ise yakýtýn gerektiði anda tutuþmasý o kadar zor ya da geç olur. Bu da motorun performansýný düþüren bir durumdur.
özletlen yüksek oktanlý yakýtlar daha geç tutuþup yanar.
sýkýþtýrma oraný; 4 zamanlý motorda pistonun alýnan karþýmý ne oranda sýkýþtýrdýðýný ifade eder. 1600cc nivada 8.5 1700 cc nivada 9.3 dür.
sýkýþtýrma oranýnýn artmasý hava yakýt karýþýmýnýn yakýlmasýndan alýnan verimi artýrýr. yeni nivalarda 8.5 dan 9.3 çýkan farkýn yakýta etkisi budur ;)
nivalarýmýzýn motorlarý 95 oktan olarak bilinen benzin için tasarlanmýþ sýkýþtýrma oraný sahiptir.
8.5 sýkýþtýrma oranlý eski 1600 cc motorda 80 oktana kadar yakýtlar kullanýlabilir ;)
nivada 97 oktan benzin kullanmak yeni nivalarda dahi gereksiz ve performans düþürücüdür.
gelelim lpgye lpg oktan sayýsý 102-105 arasýnda olan kuru bir yakýttýr.
bahsettiðimiz olgulardan buraya kadar anladýðýmýz nivanýn motoru tasarýmsal 103 oktan sayýsýna sahip bir yakýtý yakmaya müsait deðildir. ;)
bir kaç ayarla motoru sýkýþtýrma oranýna uygun olmayan þartlarda verimsizde olsa çalýþtýrmak mümkündür;
yüksek oktanlý yakýtý yakmak için sýkýþtýrma oranýný artýramadýðýmýz için en azýndan bir miktar silindir içi basýncý artýrabiliriz bu 2 metodla mümkündür ;
1-ateþleme avansýný artýrarak silindir içi basýncý artýrmak ( önceki bir yazýmda ateþleme avansýnýn önemine deðinmiþtim okuyanlar anýmsayacaktýr ;) )
2-subap ayarý ile kompresyonu bir miktar canlý tutmak. ( ekzost subabýný biraz daha sýký ayarlayarak gerçekleþtirilir, ancak motora çok hakim bir usta tarafýndan gerçekleþtirilebilir ;) )
ateþleme avansýný karbüratörlü nivada ayarlamak iþin ehli bir usta ile gayet kolaydýr, nivada fabrika verisi +5 derece olan avans deniz seviyesinde 7-8 derece uygulanýr, lpgde 8-9 derece yeterlidir,
enjeksiyonlu nivada bu iþlem ancak lpg yazýlýmýna müdahele edebilen lpg kiti ile gerçekleþtirilebildiginden biraz daha zor bir iþlemdir, italyan menþeyli bir kaç firma ve yerli bir firma bu konuda oldukça iyidir.
ayrýca ateþleme kývýlcýmýnýn kuvvetide önem arz eder, karbüratörlü nivada bobinin üretigi kývýlcýmýn verimi artýgýndan elektronik ateþleme devresine geçmek gerekir.
subap ayarý karburatörlü nivada motorun ehli bir usta ile gerçekleþtirilebilir, ama yeni nivalarda hidrolik lifter olmasýndan ötürü zordur ;)
bu bahsettiklerimiz temel öðelerdi, bunlar harici motorda;
sogutma devresi kusursuz olmalýdýr,
ateþleme avansýnýn öneminden ötürü, distributör ve avans düzenekleri ve araç elektrik devresi düzgün olmalýdýr, enjeksiyonlu nivadada sensörler ve motor elektrik tesisatý düzgün olmalýdýr.
karbüratörlü nivalar ile ilgili deginmek istedigim bir husus ise karbüratörün ýsýtýlmasý ve soðutma devresi termostatýn önemi üzerinedir ;
ideal hava yakýt karýþýmý yakalamak için, karbüratörde motorun soðutma sývýsý dolaþtýrýlarak ortam ýsýtýlarak hava yakýt karþýmý gerçeleþtirilir, hatalý bir su devresi neticesi ile lpg beyninden çýkan soðuk suyun karbüratöre girmesi soðuk ortam yaratacagýndan kötü hava yakýt karýsýmýna sebep olur tüketim fazla olur,
forumda bir çok arkadaþýn fazla yakýt sikayetlerinin altýnda yatan sebepte budur ;) konu ile ilgili niva performans sorunlarý konusunda yusuf arkadasýn aracý ile ilgili detaylara deginmiþtik.
sonuç olarak çok dikkatle akuple edilmiþ lpg sistemi nivada çok verimli olmasada çalýþtýrýlabilir, bahsi geçen konulara dikkat etmek þarttýr,
son olarak belirtmekte fayda var, lpgde kirlenmediðinden ötürü geç deðiþtirilen yað, yapýlan ayrý bir hatadýr ve vuruntu ve uygun olmayan oktan altýnda çalýþtýðýndan yýpranan mineral yað her 5000 kmde bir deðiþtirilmelidir ;)
Cenker ellerine, aklýna fikrine saðlýk
her ne kadar kendi baþýmýza uygulayamasakta birþeyler daha öðrendik
saðolasýn
bu arada belirtmeyi unuttuðumu fark ettim
95 oktan yakýtýn 10 sýkýþtýrmaya kadar kullanýlmasý uygundur
10 sýkýþtýrma üstü motorlarda 97 oktan kullanýlabilir ;)
Alıntı yapılan: cenker - Nisan 19, 2012, 12:11:14
2-subap ayarý ile kompresyonu bir miktar canlý tutmak. ( ekzost subabýný biraz daha sýký ayarlayarak gerçekleþtirilir, ancak motora çok hakim bir usta tarafýndan gerçekleþtirilebilir ;) )
hep bahsedilir lpgde subaplar sýký ayarlanýr diye;
sýkký nedir acalým; bahsi geçen sýkýlýk subabýn silindiri sýkmadýr, ayar þimi gevsek ayarlanýr subap gec tepki verir, silindirin içdeki basýnc tam atýlamaz bir miktar kalýr ;)
bahsi geçen lpgde sýký subap ayarýnda emme subabý ellenmez, ekzost subabýnýnda gevsek ayar neticesinde subab erken kapanýr bir miktar silindir içi basýncý tutar ;)
Bilgiler için saðolasýn cenker abi.
Benim görüþüm enjeksiyonlu nivalarda lpg dertten baþka birþey deðil :)
Bobin buji kablolarý sürekli bozulur. Sabahlarý stop etmeden çalýþmaz daha saymadýðým bir sürü sorun :)
Lpg'den kar ediyorum diyenler çok azdýr herhalde.
Bu yüzden lpg'li araçlara karþýyým yýlda 12000 km yol yapmama raðmen dizel araç alacaðým.
saðol Cenker teþekkür ederiz.
Alıntı yapılan: emre_ozk - Nisan 19, 2012, 05:09:25
Bilgiler için saðolasýn cenker abi.
Benim görüþüm enjeksiyonlu nivalarda lpg dertten baþka birþey deðil :)
Bobin buji kablolarý sürekli bozulur. Sabahlarý stop etmeden çalýþmaz daha saymadýðým bir sürü sorun :)
Lpg'den kar ediyorum diyenler çok azdýr herhalde.
Bu yüzden lpg'li araçlara karþýyým yýlda 12000 km yol yapmama raðmen dizel araç alacaðým.
emre senin yaþadýðýn bobin ve buji kablolarýnýn çabuk yýpranmasý tamamen avans uyumsuzlugundan meydana gelmektedir.
cogu lpg kitinde ecudaki püskürtme haritasý aynen lpg beynine aktarýlýr, bu aktarýlma esasýnda püskürtmenin yardýmcý haritalarýndan avans haritasýda benzindeki ayarlar ile aynen lpg beynine aktarýlýr.
lpgde yanma anýndaki alevin sýcaklýgý benzine göre daha fazladýr, bu fazla ýsý buji ucu elektroduda ýsýttýgýndan, elektrodun elektriksel direncide o anlýk yüksek olur,
bobin ve kablolar elektriksel hesapla tayin edildiðinden, mecvut sartlara uygun olmayan bobin ve kablolarý yýpratýcý bir etkiye maruz kalýr
lpgde yüksek ýsýya uygun buji kullanýmý ve ateþleme avans haritasýnýn lpgye adapte edilmiþ olmasý bu yüzden önem arz eder ;)
Evet abi ben ayar yaptýrmaya gitmeden önce en az 100 km benzinde kullanýyorum.
Bu sürede aracýn ecu daki benzin haritasý kendini ayarlýyor ve lpg'ye kalibrasyon yaptýrýyorum.
Benim þuan lpg'de bir sýkýntým yok çok þükür.
lpg iyi bi ayar olmasý için aracýn harareti 90 olmasý gerekli gecen gün benim arac sabahlarý basmamaya baþladý yani geç bir kaç gün sonra iþim vardý gittim geldim dur bi bakayým dedim rolanti hoþ deyildi kafama göre bi ayar yaptým uyuyor sanki eczozdan dinliyorum daha sonra günlerde arac sabahlarý tek marþ gýy gýy bile yapmýyor þimdi
lpg tankýný yenileme arefesindeyim. bu iþe bulaþmýþken tanký bagajýn altýna alsam diye düþünüyorum. Bu þekilde muayeneden geçiyor mu yakýn zamanda bu þekilde muayeneye giren var mý?
Ýstenen tüpten yere 38 cm kalmasý
saç kabin içine alabilirsen senin içinde güvenli olur
bende oarzuyla eksoz tadilatý dahi yapmýþtým
ömrüm vefa etmedi o þekilde sattým
Tup tankinda paslanmalar vardi ve cok buyuktu sokup cikardim yakin zamanda tupu bagajin altina alip resimleri paylasacagim tesekkurler.
Merhabalar..
Niva sahibi olmayý iyice kafaya koymuþ birisi olarak, LPG' li NÝVA kullanmakta olan tecrübeli arkadaþlarýn görüþ
ve önerilerini almak istiyorum. Bilhassa, orijinal olmayan, sonradan monte edilmiþ; karbüratörlü, tek nokta enjeksiyonlu
1997 öncesi 1600/1700 motorlu araçlardaki uygulamalarý merak ediyorum. Çünkü, ben de 1997 ve öncesi yýllarda üretilmiþ,
1700 / 1600 motorlu bir araç almayý planlýyorum. Kýsmet olursa,onunla senede yapacaðým kilometre, taþ çatlasa 1000 Kilometreyi geçmez herhalde.
Þahsen, araçlardaki sistemlerde ''orijinallik'' ten yanayým. Gördüðüm kadarý ile; eski model Niva sahibi olup da, aracýna LPG sistemi taktýrmayan
kullanýcý yok gibi. Þimdi, gelelim sorulara; Burada, sistemleri noksansýz, saðý-solu iptal edilmemiþ, düzgün bir motora sahip aracý baz alýrsak;
*Senede maksimum 1000 Kilometre yol ( genelde stabilize, bozuk dere-tepe) yapacak bir araç için LPG elzem midir?
*Eðer elzem ise, neden elzemdir?. LPG' nin artýsý ne olur, eksisi ne olur?Yani; attýðýmýz taþ, ürküttüðümüz kurbaðaya deðer mi?. :)
*Daðda-bayýrda aracýn orijinal benzinli sistemi mi daha güvenlidir, LPG li sistem mi?
*Hiç bir ayar deðiþikliði gerekmeden, istediðim anda sistemler arasýnda geçiþ yapabilir miyim?. Yani; diyelim ki yol uzadý, LPG azaldý,
anýnda benzine geçip, ayný performansla yola devam edebilir miyim?
Hiç LPG li araç kullanmadýðým için, aklýma gelmeyen durumlar hakkýnda ilave edeceðiniz þeyler var mýdýr?.
Cevap yazacak arkadaþlara þimdiden teþekkürler..
Saygýlar, sevgiler..
Senede 1000km bineceksen ki bence mümkün deðil :D bence lpg hiç düþünme bizde hafta sonlarý arada sýrada bineriz diye almýþtýk geçen yýl bu zamanlar þuan bakýyorumda 20.000km yol yapmýþýz ;D aracýmýz orjinal kurcalanmamýþ 2000model tek nokta enjeksiyonlu þimdiye kadar en ufak sýkýntý yaþatmadý lpg de en son gaz ayarýna gittiðimde usta beynin artýk deðiþme vakti geldiðini söyledi yakýt konusunda da gayet makul yakýyor ama senede 1000-3000-5000 km yol yapacak olsam lpg ile hiç uðraþmazdým zaten lpg taktýrýp iþletme vs masrafýný 5 senede anca amorti eder senede 1000km binmeyle
Alıntı yapılan: muhammedcelik1983 - Ocak 12, 2015, 10:10:03,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,senede 1000-3000-5000 km yol yapacak olsam lpg ile hiç uðraþmazdým ,,,,,,,,,,,
Cevap için teþekkürler.. Ben de ayný görüþteyim..
Belirtmeyi unuttum; araç, yazlýkta ikinci araç olarak, deniz havasý yapmadýðý ve de kurcalanmadýðý günlerde seyrek olarak kullanýlacak.
Onun için en fazla 1000 Km.diye yazdým.Sorumun diðer þýklarýna da görüþ bildirilebilirse memnun olurum.
Dediðin mesafeler için deðmez
ama Muhammedin dediði gibi o sýnýr muhakkak aþýlýr.
farklý zeminlere taþýdýðý için keþif ruhu doðacaktýr.
lpg orjinal olmadýðý için motorun hava ihtiyacý kýsýlmakta,
motorun arzu ettiði miktar gaz ve hava verilince maliyet benzinle ayný oluyor
karbüratörlülerde ((standart lpg sistemli)) benzine dönünce yakýt dahada artýyor.
benzinde güç daha fazla.
Ben kendi mantýðýmla yaptýðým sistemle
hava ayarýna yaptýðým geliþtirme ile benzin ve gazda düþündüðümü gerçekleþtiriyordum.
güç gerktiren yerde benzine geçer aheste zamanlarda tüpe geçer garibi kervan devesi gibi az yidirir çok çalýþtýrýrdým.
eðer nivayla helalleþmek icab ederse vay halime
Selamlar. :D
*Daðda-bayýrda aracýn orijinal benzinli sistemi mi daha güvenlidir, LPG li sistem mi?
*Hiç bir ayar deðiþikliði gerekmeden, istediðim anda sistemler arasýnda geçiþ yapabilir miyim?. Yani; diyelim ki yol uzadý, LPG azaldý,
anýnda benzine geçip, ayný performansla yola devam edebilir miyim?
Benim aracým tek nokta enj. sabahlarý benzinle çalýþýr ýsýnýnca veyahut gaza basýp deviri 3000 civarý yaparsam lpg kendi geçiþ yapýyor,tek düðme lpg tek düðme benzine geçiyor karbüratörlü araçlarda bildiðim kadarý ile lpg den benzine direk ama benzinden lpg geçiþte düðmeyi orta konuma alýp karbüratördeki benzin bitince lpg ye geçilebiliyor saðlýklý bir sistemde benzin veya lpg olsun kullanýrken pek fark görülmez yani herhangi bir ayar gerekmez.
Fabrikasýnda enjeksiyonlu olarak üretilmiþ sistemler, daha stabil olabilir.
Benim alacaðým aracýn LPG sistemi sonradan monte edilmiþ ( UYDURULMUÞ ! ) olacaðýndan (keþke; LPG' ye hiç bulaþmamýþ araç bulabilsem!),
o tip araç sahipleri bu konuda neler düþünür acaba?
Bir ara cevaplarda NÝVACI arkadaþýn mesajýný görür gibi oldum ama hemen kayboldu.. Sildi mi acaba??? :(
Alıntı yapılan: Niva67 - Ocak 12, 2015, 11:47:29
Fabrikasýnda enjeksiyonlu olarak üretilmiþ sistemler, daha stabil olabilir.
Benim alacaðým aracýn LPG sistemi sonradan monte edilmiþ ( UYDURULMUÞ ! ) olacaðýndan (keþke; LPG' ye hiç bulaþmamýþ araç bulabilsem!),
Benim araçýn lpg sistemide fabrikasyon deðil 2008 yýlýnda takýlmýþ bence km düþük orjinal bir araç ve iyi bir lpg ustasýyla sýkýntý yaþayacaðýný sanmýyorum.
Ýnþaallah!.. Hayýrlýsý..
Var bir baþýmýza gelecek ama, dur bakalým.. :)
Biraz fazla kýpraþmaya baþladýk.. Allah sonumuzu hayýr eyleye..
''40 ' ýndan sonra azaný, teneþir paklar!'' diye bir söz var.. Biz de, bu saatten sonra eskiye geri dönüþe, nostalji' ye
heveslendik galiba!.. :)
Büyük ihtimal, aracýn son sahibi olacaðýmdan, görünüþü-gösteriþi önemli deðil.. Olmadýk yerlerde kaput açtýrmasýn,
çekici-traktör arattýrmasýn yeter..
Maksadýmýz; bizim için bir meçhul olan aracýn huyunu-suyunu þimdiden öðrenmeye baþlayalým ki, aracý aldýðýmýzda
apýþýp-kalmayalým.
Geçen gün, galerinin birinde dökük bir '87 gördüm, takas ile býrakýlmýþ araç. Galericiler de bir alem..
Bana soruyor arazi viteslerini!.. :) ''abi, bunun þu küçük kollarý nasýl kullanýlýyor?'' diye!.. :)
Tam da, adamýna soruyor!.. :) Kelin ilacý olsa, baþýna sürer!.. :)
''Takasa veren müþterine sor!'' dedim, sývýþtým oradan.. Allah muhafaza ters birþey yapacaklar, biryerleri kýracaklar,
''sen demiþtin'' diye ihale, bizde kalacak.. Takasa býrakan müþterinin sözüne güvenmiþler, aracý denemeden koymuþlar dükkana!!!
Galeriler, hep böyle ''kara balta'' çalýþýyorlarsa, biz yanmýþýz!.. :)
Tabiri caiz ise; ''damdan düþmüþ!'' arkadaþlarýn tavsiyelerine-görüþlerine ihtiyacýmýz var þu aþamada.. :)
Kýsmet olur da biz de damdan düþersek, o zaman biz de paylaþýrýz NÝVA hakkýndaki deneyimlerimizi..
Dediðin mesafeler için deðmez
ama Muhammedin dediði gibi o sýnýr muhakkak aþýlýr.
farklý zeminlere taþýdýðý için keþif ruhu doðacaktýr.
lpg orjinal olmadýðý için motorun hava ihtiyacý kýsýlmakta,
motorun arzu ettiði miktar gaz ve hava verilince maliyet benzinle ayný oluyor
karbüratörlülerde ((standart lpg sistemli)) benzine dönünce yakýt dahada artýyor.
benzinde güç daha fazla.
Ben kendi mantýðýmla yaptýðým sistemle
hava ayarýna yaptýðým geliþtirme ile benzin ve gazda düþündüðümü gerçekleþtiriyordum.
güç gerktiren yerde benzine geçer aheste zamanlarda tüpe geçer garibi kervan devesi gibi az yidirir çok çalýþtýrýrdým.
eðer nivayla helalleþmek icab ederse vay halime
Selamlar. :D
neden kaybolmuþ bu yazý anlamadým
60 ýndan sonra olacak kullanýcý böyle olur
Alıntı yapılan: NÝVACI - Ocak 12, 2015, 12:45:18
neden kaybolmuþ bu yazý anlamadým
60 ýndan sonra olacak kullanýcý böyle olur
:)
Hocam, evet yazdýklarýn, bir ara kayboldu..
Yanlýþ biryerlere bastýn herhalde!!!. :) :) :)
Sen de benim gibi; kýrkýndan sonra saz çalarsan, böyle olur!.. :) :)
Ama, yazdýklarýnýn hepsi benim için birer kulak küpesi.. :)
Daðda-bayýrda kafamýn içinde döner-dururlar artýk..
Saygýlar..